Sức mạnh của sự im lặng.

Đức Phật dạy rằng, mỗi người là một thế giới, và thế giới ấy được tạo ra bởi chính tâm hồn của họ. Dưới chân kinh thành Thăng Long xưa, nơi chùa Một Cột còn vương hơi sương, có một vị thiền sư uyên bác và một chú tiểu đồng lém lỉnh, tinh nghịch tên là Chân Không. Chú tiểu Chân Không có đôi mắt tròn xoe, lúc nào cũng long lanh sự hiếu kỳ, và cái đầu lúc nào cũng quay tít những câu hỏi về thế gian.

Một sớm thu gió heo may, Chân Không đến hỏi thiền sư, giọng non nớt: “Thưa sư phụ, giá trị lớn nhất của đời người là gì ạ?”.

Thiền sư không trả lời ngay, chỉ cười hiền và nói: “Con ra vườn sau, tìm một tảng đá to nhất rồi mai mang ra chợ rau mà bán. Con nhớ nhé, nếu có ai hỏi giá, con chỉ được giơ hai ngón tay. Nếu họ mặc cả thì tuyệt đối không được bán, rồi con sẽ tự hiểu đâu là giá trị lớn nhất trong đời”.

Sáng hôm sau, Chân Không hăm hở ôm tảng đá lớn, nặng trĩu mà bước ra chợ rau. Đi được một đoạn, chú thấy cái bụng mình đói meo, thế là chú ghé vào một hàng xôi, ăn một nắm xôi gấc cho đỏ môi đỏ má. No nê rồi, chú lại tiếp tục hành trình, thỉnh thoảng lại vuốt ve tảng đá như một người bạn, dặn dò: “Này, mình phải bán được giá cao nhé!”.

Đến chợ, tảng đá lớn của Chân Không lập tức thu hút sự chú ý. Một bà nội trợ với đôi quang gánh trĩu nặng đi ngang qua, tò mò hỏi: “Cậu tiểu ơi, hòn đá này bao nhiêu tiền?”.

Chân Không nhớ lời thầy dặn, không nói gì, chỉ giơ hai ngón tay ra. Bà nội trợ ngước nhìn, nhẩm tính rồi reo lên: “Hai lượng bạc ư? Cậu bán cho tôi đi để tôi về ép dưa cải. Hòn đá này to, ép dưa là tuyệt nhất!”.

Nghe thấy bà nội trợ trả 2 lượng bạc, Chân Không mừng thầm trong bụng, đôi mắt tròn xoe sáng rực. Chú nghĩ bụng: “Trời ơi, một cục đá vô tri vô giác mà lại đáng giá bằng cả tháng cơm chay của con rồi!”. Nhưng rồi, chú lại nhớ đến lời thầy dặn không được bán, thế là chú lại ôm tảng đá quay về chùa.

Về đến nơi, chú tiểu tíu tít chạy đến gặp sư phụ, hớn hở kể: “Thưa thầy, hôm nay có một bà nội trợ muốn trả 2 lượng bạc để mua hòn đá đó. Sư phụ có thể nói cho con biết giá trị lớn nhất của đời người là gì được chưa ạ?”.

Thiền sư xoa đầu chú tiểu, mỉm cười: “Con chớ vội. Sáng mai, con hãy mang viên đá này đến viện bảo tàng ở cửa Ô Quan Chưởng. Vẫn như cũ, nếu có người hỏi, con chỉ giơ hai ngón tay, nhưng không được bán. Lần này con về, ta sẽ nói cho con biết”.

Sáng hôm sau, Chân Không ôm tảng đá lớn, lại ghé vào hàng xôi, nhưng hôm nay chú ăn thêm một bát chè đậu xanh cho mát bụng. Sau khi đã no nê, chú lại tiếp tục đi đến viện bảo tàng. Trong bảo tàng, một nhóm người đang xì xào bàn tán: “Một viên đá bình thường như vậy có giá trị gì?”. Chú tiểu nghe thấy vậy, phụng phịu, lại vuốt ve tảng đá, thủ thỉ: “Bạn không phải đá bình thường đâu!”.

Đúng lúc đó, một vị quan viên áo gấm, vẻ mặt uy nghiêm, tiến đến hỏi: “Tiểu hòa thượng, hòn đá này ngươi bán bao nhiêu?”.

Chân Không không nói gì, chỉ đưa hai ngón tay ra. Vị quan viên ngẫm nghĩ, rồi nói: “Hai mươi lượng bạc ư?”. Chú tiểu lắc đầu. Vị quan viên lập tức nói lớn: “Vậy thì hai trăm lượng bạc là giá cuối cùng. Ta muốn dùng nó để tạc tượng thần Phật!”. Chân Không nghe thấy hai trăm lượng bạc thì ngẩn người ra, nhưng rồi lại nhớ lời thầy dặn, chú cố gắng ôm tảng đá về chùa.

Về đến nơi, chú chạy thẳng đến gặp thiền sư, vừa thở hổn hển vừa nói: “Sư phụ, hôm nay có người trả hai trăm lượng bạc để mua đá của con. Lần này người phải nói cho con biết giá trị lớn nhất của đời người là gì”.

Thiền sư cười vang: “Con còn một lần nữa. Ngày mai, con hãy mang viên đá này đến một tiệm đồ cổ lớn ở phố Hàng Bạc. Vẫn như cũ, không được bán, rồi con sẽ biết”.

Ngày thứ ba, Chân Không mang hòn đá lớn đến tiệm đồ cổ. Lần này, chú không ghé hàng xôi nữa mà lại đi mua một chiếc kẹo mạch nha để vừa đi vừa ăn. Chú vừa đi vừa bóc kẹo, đôi mắt tròn xoe hiếu kỳ nhìn ngắm phố phường tấp nập.

Đến tiệm đồ cổ, chủ tiệm nhìn thấy hòn đá thì trợn mắt ngạc nhiên, rồi cẩn thận cầm lên ngắm nghía, bàn tán: “Đây là loại đá gì? Khai quật ở đâu? Thuộc triều đại nào?”. Cuối cùng, ông ta đến hỏi Chân Không: “Tiểu sư phụ, hòn đá của ngươi giá bao nhiêu?”.

Chú tiểu lại im lặng, giơ hai ngón tay ra. “Hai trăm lượng bạc sao?” – Chủ tiệm ngạc nhiên, rồi ông ta lắc đầu, nói: “Không, không thể thấp như vậy. Chắc chắn đây là một viên đá quý hiếm. Ta trả hai nghìn lượng bạc!”. Chân Không kinh ngạc, há hốc miệng, nhưng vẫn không nói gì. Chủ tiệm thấy vậy, nghĩ rằng giá mình đưa ra vẫn còn quá thấp, liền nói: “Vậy thì hai mươi nghìn lượng bạc! Đây là cái giá cuối cùng!”.

Chân Không sững sờ, vội vàng ôm tảng đá, chạy như bay về chùa, đôi chân cảm thấy nhẹ bẫng như đang bay. Về đến nơi, chú chạy ngay đến phòng thiền sư, giọng nói run rẩy vì xúc động: “Sư phụ, hôm nay có người trả hai mươi nghìn lượng bạc để mua đá của chúng ta! Thầy có thể cho con biết câu trả lời được chưa ạ?”.

Vị thiền sư sờ đầu chú tiểu, ánh mắt hiền từ, âu yếm nói: “Con ơi, giá trị lớn nhất trong cuộc đời giống như hòn đá này. Khi con đặt mình ở chợ rau, con chỉ đáng giá hai lượng bạc. Khi con ở trong viện bảo tàng, con trị giá hai trăm lượng bạc. Nhưng khi con đặt mình trong tiệm đồ cổ, con lại có giá trị hai mươi nghìn lượng bạc. Nền tảng khác nhau, vị trí khác nhau, giá trị của cuộc sống cũng sẽ hoàn toàn khác nhau”.

Câu chuyện của chú tiểu Chân Không cũng giống như cuộc đời của mỗi chúng ta. Bạn sẽ định vị cuộc sống của mình như thế nào? Bạn định đặt mình vào cuộc đấu giá nào?

Giá trị của bạn không thể do người khác định đoạt. Việc chúng ta sinh ra ở đâu, trong hoàn cảnh nào, chúng ta không thể lựa chọn. Nhưng vị trí của chúng ta ở đâu, bản thân chúng ta có giá trị bao nhiêu thì hoàn toàn có thể thay đổi.

Một người không chịu học hỏi, dù thay đổi cả nghìn công việc cũng sẽ chẳng bao giờ thành công. Một người không biết cách trân trọng tình yêu, dù gặp gỡ bao nhiêu người cũng vẫn cô đơn. Đối với một người không biết giữ gìn sức khỏe, dù uống bao nhiêu thuốc cũng không thể giải quyết được vấn đề.

Bản thân chúng ta là gốc rễ của mọi thứ, muốn thay đổi hoàn cảnh thì trước hết bạn phải thay đổi chính mình! Học tập là nền tảng để thay đổi bản thân. Khi chúng ta thay đổi, mọi thứ xung quanh cũng sẽ đổi thay.

Hãy nhớ rằng, thế giới quan là do chính bạn tạo ra. Nếu bạn lạc quan, vui vẻ, không ngừng nỗ lực và học cách thích nghi, cuộc sống sẽ vươn đến những đỉnh cao mới. Ngược lại, nếu bạn chỉ biết phàn nàn, chỉ trích, đổ lỗi, oán giận mỗi ngày, cuộc sống của bạn sẽ chẳng khác nào địa ngục.